ارزیابی کاربری زمین شهری با توجه به خطرات زلزله (نمونه موردی: ناحیه 4، منطقه 20)

مطالعات تکنیکی و تاریخی زلزله در ایران نشان می‌دهد که زلزله‌های ویران‌گر به‌ویژه در راستای گسل ری، در موارد بسیاری سبب خرابی‌ها و کشته شدن صدها و گاهی نیز هزاران نفر شده است. مخاطرات زلزله نه‌تنها به دلیل تأثیرپذیری مستقیم شهر نسبت به زلزله احتمالی است، بلکه به‌دلیل رشد جمعیت و توسعه شهری، غیر قابل کاهش می‌باشد. بنابراین، ایمنی سکونتگاه‌ها در نواحی زلزله‌خیز و لزوم ارزیابی عوامل خطرزای محیطی از دیدگاه کاربری زمین، بیش از پیش ضرورت می‌یابد. بسیاری از کلان‌شهرهای دنیا مانند تهران (پایخت ایران) در مناطق با خطرپذیری لرزه‌ای بالا واقع شده‌اند. در این راستا، پژوهش حاضر در پی آن است که با هدف پیش‌گیری و تاب‌آوری در برابر زلزله، به ارزیابی کاربری زمین پرداخته و استراتژی برنامه‌ریزی کاربری زمین در معرض خطر را به‌عنوان رویکرد بلند مدت کاهش آسیب‌پذیری لرزه‌ای و تاب‌آوری در کلان‌شهرها و نمونه موردی (ناحیه 4 منطقه 20 شهرداری تهران نشان دهد. بنابراین، با بررسی، ارزیابی و تحلیل کیفی کاربری‌ها در محدوده مورد مطالعه ناحیه 4 منطقه 20 شهرداری تهران) و با استفاده از نرم‌افزار سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) براساس اصول و معیارهای برنامه‌ریزی، پیشنهادهایی به‌عنوان رویکرد منسجم شهرهای زلزله‌خیز انجام میشود. نرم‌افزار RADIUS، هم در ارزیابی مخاطرات لرزه‌ای و هم در ارزیابی آسیب‌های آن مورد استفاده قرار گرفت. نتایج این ارزیابی نرم‌افزاری، نقش مؤثری در پیش‌بینی برنامه‌های مدیریتی و شهری در کاهش آسیب‌ها و تلفات دارد.